تئوری آزمایش
کربوهیدراتها از منابع مهم انرژی غذا هستند. کربوهیدراتها به اشکال مختلفی در غذاها وجود دارند که از جمله میتوان به
منوساکاریدها (تک قندیها) ،
دیساکاریدها (دو قندیها) و
پلیساکاریدها (چند قندیها) اشاره کرد. در این آزمایش ، تشخیص انواع مختلف کربوهیدرات را انجام خواهید داد.
هدف آزمایش
آزمایش تعیین وجود منوساکاریدها (تک مولکولهای ساده قند). در این آزمایش ،
گلوکز و
فروکتوز مورد نظر هستند.
مواد لازم
- یک قابلمه یک لیتری
- دو قاشق غذا خوری (30 میلی لیتر) از هر کدام از مواد نوشابه ، عسل ، نوشابه رژیمی بدون قند و آب سیب
- یک قاشق غذاخوری (15 میلی لیتر) یا تکهای به اندازه یک نخود از هر یک از مواد غذایی جامد موز ، شکر و ماکارونی
- پیاز
- انبرک
- آب مقطر
- محلول شناساگر منوساکارید
- 8 ظرف شیشهای غذای بچه
شرح آزمایش
- درون قابلمه تا ارتفاع 5 سانتیمتری آن آب بریزید.
- قابلمه را روی شعله قرار دهید تا آب ، جوش بیاید.
- تا وقتی آب جوش بیاید، هر یک از نمونههای غذایی را در یکی از ظروف غذای بچه بگذارید.
- به هر یک از ظروف که نمونه غذایی جامد دارند، یک قاشق غذا خوری (15 میلی لیتری) آب مقطر اضافه کنید.
- یک جدول دادهها مانند نمونه زیر تهیه کرده ، تمام هشت نمونه غذا را در جدول بنویسید.
|
جدول دادهها |
|
نتایج |
نمونه مواد اولیه |
رنگ اولیه |
رنگ نهایی |
غلظت قند |
نوشابه معمولی |
|
|
|
نوشابه رژیمی |
|
|
|
عسل |
|
|
|
آب سیب |
|
|
|
روش تشخیص وجود منوساکاریدها را در هر یک از نمونههای غذایی
- یک قاشق غذاخوری (15cm) معرف به ظرف اضافه کنید.
- رنگ محلول هر ظرف را مشاهده کنید.
- هر ظرف را در یک ظرف حاوی آب جوش بگذارید و به مدت سه دقیقه گرم کنید.
- ظرف داغ را با انبرک بردارید.
- رنگ محلول را برای بار دوم مشاهده کنید.
- با مقایسه رنگ نهایی محلول با رنگهای معروف ، غلظت منوساکارید را در هر یک از مواد غذایی تعیین کنید؛ مثلا رنگ آبی نشاندهنده غلظت صفر منوساکارید ، رنگ سبز نشاندهنده غلظت کم منوساکارید ، رنگ زرد کمرنگ تا پر رنگ ، نشاندهنده غلظت متوسط منوساکارید و بالاخره رنگ نارنجی تا قرمز نشاندهنده غلظت زیاد منوساکارید است.
نتیجه آزمایش
در آزمایشی که مولف این مقاله انجام داد، مشاهده کرد که نوشابه گازدار ، عسل ، آب سیب و پیاز بیشترین مقدار قندهای ساده را دارند. موز مقدار متوسط و ماکارونی ، نوشابه رژیمی و شکر خوراکی (ساکارز) هیچ منوساکاریدی ندارند. (البته باید توجه داشت که نتایج ، به نوع تجارتی ماده غذایی و شرایط نگهداری ، تازه یا کهنه بودن غذا بستگی دارد).
علت
معرفهای منوساکارید ، یون مس دو ظرفیتی (
2+Cu)دارند. محلولهایی که یون مس دو ظرفیتی دارند، آبی رنگ هستند. قندهایی چون گلوکز و فروکتوز ، یونهای لازم را برای تبدیل
2+Cu به
+Cu و عنصر
مس در اختیار آن میگذارند. به این دلیل قندهای ساده به صورت مواد
احیا کننده عمل میکنند و هنگام
واکنش شیمیایی ،
الکترون میدهند.
رنگ شناساگر مس در هنگام تبدیل یون مس دو ظرفیتی به یک ظرفیتی و در نهایت به عنصر مس ، از آبی به قرمز تبدیل میشود. در مورد دیساکاریدها و پلیساکاریدها ، رنگ محلول شناساگر ، آبی میماند