وحدت به معنای یکی شدن ویگانگی است . واین یگانگی باید دراندیشه و رفتار بروز نماید تا مفهوم آن _ به شکل حقیقی _ محقق شود.
معمولاً انسان ها از دیر باز در عرصه های سیاسی،اجتماعی ، اقتصادی، فرهنگی ، دینی ومذهبی و... اختلافاتی داشته ودارند که برخاسته از طبیعت زنگی اجتماعی وپدیده ا ی مبارک است.جوامع انسانی علاوه بر بهره مندی از محاسن وجود اختلاف ، سعی نموده اند از مضار آن دوری نموده و تفاهم رادرزندگی اجتماعی خودحاکم نمایند. اما تنها زمینه ای که تاکنون ببشترین محل تاخت وتاز ، کشمکش واختلاف شدید بوده ،همانا عرصه ی دینی ومذهبی است. حتی اختلاف در این عرصه منشاء وزمینه ساز بروز اختلافات دیگر وعامل عدم توافق بر سر آن ها بوده است . البته به لحاظ اهمیت نقش دین در زندگی اجتماعی ونقش وحدت و انسجام درکنش های گروهی وحرکت های جمعی ، انسان ها تلاش بسیاری رامبذول نموده تا وحدت دینی ومذهبی را درجامعه حاکم نمایند. تاریخ بشر نیز _به ویژه درسده های اخیر_ همواره شاهد این تلاش بوده و افرادزیادی هم در قالب فعالیت ها وجنبش های گوناگون به این امرخطیر دست یازیده اند.اما متأ سفانه به نسبت حجم فعالیت های انجام شده،نتیجه ی شایسته ای به دست نیامده است .
در آسیب شناسی این ناکامی ، علل وعومل متعددی دخالت دارند که این مجال مختصر ، جای طرح آن ها نیست وفقط به یکی از علت ها به صورت کوتاه اشاره می شود.
رسیدن به وحدت نیاز مند قدری اغماض ومختصری کوتاه آمدن است که در عرصه ی وحدت دینی کمتر به چشم می خورد. زیرا پیروان همه ی ادیان ومذاهب ، مسلک ومرام خود را حقیقت محض وعدول از ارزش ها ودستورهای آن را گناهی نابخشودنی می پندارند . لذا بسیار دیده شده است که افراد وگروه های مختلف ، گاهی با لحاظ مصالحی ،از عقاید، علایق وسلایق خود گذشته وحتی در مواردی بر سر آن ها معامله هم کرده اند. امادر عقاید دینی خود به شدت تعصب ورزیده وحاضر نیستند _حتی قدمی _ کوتاه بیایند. این نشان می دهد که جوامع دینی علیرغم علاقه مندی به موضوع وحدت،تعریف درستی ار آن درذهن نداشته وباعینک تمامیت خواهای محض به آن می نگرند. بنا براین به نظر می رسد برای رسیدن به وحدت دینی :
1- باید به جای وحدت ( به معنای یکی شدن) ، مفهوم اُ لفت وهمدلی رامنشأ تعاملات بین دینی قراردهیم .
2- چون پیروان همه ی ادیان ، مشرب خود را حقیقت والهی می دانند،لذا درمسأله ی وحدت، به جای اقدام به تغییر عقاید دیگران و همرنگ کردن آن ها باخود ، بهتر است _ به صورت حقیقی و نه به ظاهر _ برای شان احترام قائل بوده و آن هارابه رسمیت بشناسیم .
3- رسیدن به وحدت _ به معنای اُ لفت وهمدلی _ از راه طرح مشترکات دینی هم قابل دست یابی بوده ونیازی به یکسان سازی عقیدتی نیست .
ناگفته نماند که موضوع مباحثات بین دینی وتلاش درنزدیکی فکری وعقیدتی (نه یکسان سازی دینی ) از مقولاتی است که از سویی نباید تحت الشعاع مسأ له ی وحدت قرار گرفته وبه بوته ی فراموشی سپرده شود. واز سوی دیگر نبایدبه محافل عمومی سرایت کند که هیچ دستاوردی جز جدال ودرگیری های فیزیکی ، متشنج شدن فضای همدلی ، افزایش کینه و لجاجت ودوری مؤ منان از یکدیگر به ارمغان نمی آورد.
