غم غربت
( Homesickness )
1- خلاصه
غم غربت، نوعی حس طبیعی تنهایی یا سردرگمی است که هنگامی که فردی از خانواده، امور روزمره و محیط جدا می شود بروز می کند. غم غربت در هر سنی ممکن است پیش آید، امّا به ویژه در کودکانی که از پدر و مادر یا پرستاران اولیه شان جدا می شوند شایع است. نوجوانان و جوانان نیز ممکن است به هنگام شروع مدرسه یا دانشگاه خود در یک شهر یا کشور دیگر، دچار غم غربت شوند. هم کودکان و هم بالغین، هنگامی که به یک محیط ناآشنا انتقال می یابند، احتمالاً چنین حسی را تجربه خواهند کرد.
کسانی که دچار غم غربت هستند معمولاً غمگین و یا حتی افسرده می باشند. غم غربت در هنگامی که فرد وقت آزاد دارد، مثلاً صبح زود، قبل از رفتن به رختخواب در شب، یا در اوقات استراحت، شدیدتر می شود. افرادی که دچار آسیب های دیگری مانند طلاق یا از دست دادن فرد مورد علاقه خود شده باشند، بیشتر در مقابل غم غربت آسیب پذیرند.
کودکان بیشتر از بقیه نشانه های مرتبط با غم غربت را از خود بروز می دهند. این نشانه ها شامل دوری گزینی از دیگران، خودداری از مشارکت در فعالیت ها یا انجام رفتارهایی به منظور جلب توجه است.
کسانی که دچار غم غربت شده باشند به ندرت نیاز به مراجعه به پزشک یا درمان های پزشکی دارند. معمولاً غم غربت باگذشت زمان، و با آشنا شدن تدریجی فرد با محیط جدید از میان می رود. امّا گاهی اوقات، غم غربت ممکن است آنقدر شدید و جدّی باشد که فرد به کمک متخصص برای کنار آمدن با هیجانات وابسته به آن نیازمند گردد.
غم غربت، همیشه قابل پیشگیری نیست. با این وجود، افراد می توانند گام هایی به منظور آماده سازی بردارند تا به آن ها در این دوران گذار کمک کند. به ویژه، پدر و مادرها می توانند اقداماتی انجام دهند که یاری رسان کودکانشان در مقابله با غم غربت باشد.
2- درباره غم غربت
غم غربت، نوعی حس طبیعی غمگینی یا افسردگی است که به هنگام جدا شدن فرد از افراد، مکان ها و روال های روزمره که به او حس تعلّق و امنیت می دادند به وجود می آید.
غم غربت در کودکانی که از پدر و مادر یا پرستاران اولیه شان جدا می شوند شایعتر است. غم غربت در نوجوانان و جوانانی که برای ادامه تحصیل در یک شهر یا کشور دیگر، خانه را ترک می کنند نیز بسیار رایج است. بالغین نیز، به ویژه پس از جابجایی، ممکن است تحت تأثیر غم غربت قرار گیرند. گرچه این هیجانات معمولاً با افزایش سن افراد و به دست آوردن درک بهتری نسبت به احساساتشان و طبیعت موقتی غم غربت، از شدّت کمتری برخوردار می شوند. اغلب افرادی که دچار غم غربت می شوند، پس از یک دوره انطباق، به تدریج احساس راحتی بیشتری با محیط جدید پیدا می کنند. هر چند غم غربت ممکن است باعث نشانه های درماندگی و سردرگمی در فرد شود امّا به خاطر سپردن این نکته اهمیت دارد که این شرایط، موقتی و زودگذر است. بسیاری از مردم به تدریج با محیط جدید خو می گیرند و حتی ممکن است اصلاً متوجه نشوند که مشکل از بین رفته است.
3- علل بالقوّه غم غربت
غم غربت، همان گونه که گفته شد، هنگامی که فرد از محیط آشنایش جدا می شود بروز می کند. امّا در بعضی موارد، عوامل درونی دیگری نیز ممکن است دخیل باشند. برای مثال، کودکی که خانه را برای نخستین بار ترک می کند تا به یک اردوی شبانه روزی برود، ممکن است نوعی حس طرد شدن پیدا کند، به ویژه اگر خودش در این تصمیم دخالت نداشته باشد. این احساس هنگامی که خانواده اش به شهر دیگری منتقل می شوند و او دوستانش را ترک می کند نیز ممکن است به وجود آید.
افرادی که دچار آسیب های دیگری نظیر طلاق و یا از دست دادن فرد مورد علاقه خود شده باشند در مقابل غم غربت آسیب پذیرترند. افراد، مکان ها و روال های آشنا، در دوره های سخت و بحرانی زندگی، منبع آرامش بخشی به حساب می آیند.
برخی از مردم بیشتر در معرض دچار شدن به غم غربت هستند. این افراد عبارتند از:
کودکان در اردوهای شبانه روزی یا آن هایی که برای دوره ای طولانی از خانه دور می مانند.
نوجوانانی که به کار تابستانی،در مکانی دور از خانه، می پردازند.
جوانانی که برای ادامه تحصیل به شهر یا کشور دیگری می روند.
کودکان و بالغینی که به شهر یا کشور دیگری نقل مکان می کنند.
مهاجرانی که در کشور جدیدی سکنی می گزینند.
4- نشانه ها و علائم غم غربت
افرادی که غم غربت دارند معمولاً غمگین و افسرده هستند. بروز این نشانه ها در کودکان معمولاً بیشتر است. این نشانه ها شامل دوری گزینی از دیگران، خودداری از مشارکت در فعالیت ها یا انجام رفتارهایی به منظور جلب توجه است. از دیگر نشانه ها می توان به گریه کردن، بی خوابی و ناراحتی های جسمی مانند معده درد، گلو درد، سردرد، تهوع و علائم سرماخوردگی اشاره کرد. آن ها ممکن است حتی برای آن که به یک مدرسه جدید نروند، تمارض کنند و خود را به بیماری بزنند.
غم غربت در وقت آزاد افراد، مثل صبح زود، شب ها قبل از به رختخواب رفتن یا در اوقات استراحت شدیدتر می شود.
5- تشخیص و درمان غم غربت
افرادی که دچار غم غربت می شوند به ندرت نیاز به مراجعه به پزشک دارند. احساس منفی مربوط به غم غربت، معمولاً به مرور زمان از بین می رود و فرد به تدریج با محیط جدید خو می گیرد و در آن احساس راحتی می کند. برای مثال، کودکانی که در اردوی شبانه روزی گرفتار غم غربت می شوند و یا نوجوانانی که پس از شروع دوره تحصیلی در یک شهر دیگر به غم غربت دچار می گردند، به احتمال زیاد پس ازآشنایی با دوستان جدید، اصلاً متوجه از بین رفتن حالت های خود نمی شوند.
امّا اگر غم غربت منشاء اختلالات روانی دیگری در فرد شده باشد بهتر است از روان شناس و یا روان پزشک کمک گرفته شود. روان درمانی به بیمار کمک می کند که علت اصلی احساساتش را تشخیص دهد و راه های جدیدی را برای بهتر کنار آمدن با غم غربت فرا گیرد. در این مورد، دانشجویان می توانند به مراکز مشاوره دانشگاه خود مراجعه کنند.
غم غربت یک هیجان طبیعی است و همیشه قابل پیشگیری نیست. کسانی که دچار غم غربت می شوند می توانند با مشغول نگاه داشتن خود و صحبت با دیگران در مورد احساساتشان، ناراحتی خود را کاهش دهند. ملاقات با افراد جدید و دوست پیدا کردن، یکی از بهترین راه های پیشگیری از غم غربت است. برای مثال، مهاجران در یک کشور تازه می توانند در جوامع محلی که افرادی با آداب فرهنگی خودشان حضور دارند، احساس آرامش و راحتی بیابند.
با وجودی که افرادی در هر سن و سال ممکن است به غم غربت دچار گردند، امّا بیشترین موارد در بین کودکان دیده شده است. پدر و مادرها می توانند برای کاهش سطح غم غربتی که فرزندانشان به هنگام جدا شدن از محیط خانه حس خواهند کرد، گام هایی بردارند.
کارهایی که می تواند به فروکش کردن غم غربت در کودکان بیانجامد عبارتند از:
درگیر کردن کودک در فرایند تصمیم گیری. اجازه دهید کودک خودش در تصمیم گیری مربوط به این که کدام اردو برود،چه نوع اردویی برود و برای چه مدّت برود مشارکت کند. اگر می خواهید به خانه جدیدی نقل مکان کنید، کودک را نیز در فرایند انتخاب خانه جدید و دنبال خانه گشتن مشارکت دهید. به آن ها اطلاعات کافی در مورد این که کجا قرار است بروند و چکار قرار است بکنند بدهید.
با کودکانتان در مورد آنچه در خلال جابجایی یا جدا شدن از محیط انتظارش می رود صحبت کنید. به اولیاء توصیه می شود که به کودکانشان توضیح دهند چرا این تغییر لازم یا مطلوب است و از کودکانشان در مورد هرگونه ترس یا ملاحظه ای که دارند سوال کنند. تمرکز بر نکات مثبت در این گونه مباحثات و اطمینان بخشی به کودک، می تواند بسیار راهگشا باشد.
برنامه ریزی برای تمرین جدا ماندن. کودکتان را تشویق کنید که یک شب بیرون از خانه بماند (در منزل دوستان شناخته شده یا خویشاوندان) یا ابتدا او را به اردوهای روزانه بفرستید تا او برای یک جدایی بزرگتر از محیط خانه آمادگی کسب کند.
برنامه ریزی برای ارتباطات. اگر کودک به اردوی شبانه روزی می رود، اولیاء باید از قبل تحقیق کنند که در چه ساعاتی می توانند تلفنی با کودکشان صحبت کنند. اگر کودک برای گذراندن یک دوره زمانی نزد منسوبین یا کس دیگری می رود، از قبل یک تقویم زمانی برای ساعت های تلفن کردن و صحبت کردن با او تنظیم کنید. اگر خانه خود را عوض می کنید، تدبیری بیاندیشید که کودک بتواند با دوستان سابقش ملاقات کند یا ارتباط داشته باشد.
مکان اقامت کودک را به او نشان دهید. ترس کودک با دیدن مکانی که قرار است در آنجا اقامت کند، به ویژه با مشاهده مکان هایی چون تختخواب، دستشوئی و حمام از بین می رود.
هشدار دادن در صورت احتمال غم غربت. به اولیاء توصیه می شود که احتمال بروز غم غربت را با مشاور اردو یا معلمان مدرسه جدید در میان بگذارند. این امر به آن ها کمک می کند که برای چنین پدیده ای آماده باشند و در صورت بروز، بهتر با آن برخورد کنند.
به کودکان اجازه دهید که اشیاء آشنا را با خود همراه ببرند. همراه داشتن اشیاء مورد علاقه، مثل بالش، عروسک، توپ یا سایر وسایل به کودکان کمک می کند که در یک محیط ناآشنا احساس راحتی بیشتری داشته باشند. بسته بندی دقیق و با ملاحظه وسایل کودکان نیز به آن ها یادآوری می کند که پدر و مادر عزیزشان منتظر بازگشت آن ها به خانه هستند.
به اولیاء توصیه می شود که نگرش مشتاقانه و خوشایندی داشته باشند. درک این نکته اهمیت دارد که نباید به کودکان وعده های غیرواقعی برای مواقعی که کارها طبق برنامه پیش نمی رود داد. این کار به طور ضمنی این پیام را به کودک می دهد که او قادر به تحمل جدایی از خانواده نیست.
علیرغم آمادگی کافی، گاهی هنوز کودکان احساس فزاینده ای از غم غربت پیدا می کنند. این امر بیشتر در نخستین روزهای جدایی اتفاق می افتد. این مهم است که اولیاء کودک را تشویق به ادامه راه نمایند. به اولیاء توصیه می شود که آرامش خود را حفظ کنند، به کودکانشان گوش فرا دهند و به آن ها باز خورد مثبت و دلگرم کننده بدهند.
در بعضی موارد، ملاقات اولیاء با کودک باعث از بین رفتن ترس آن ها می شود. اگر این کار مؤثر واقع نشد یا عملی نبود، چاره ای نیست جز آن که کودک را برای مدتی به خانه آورد. کودکانی که به هنگام دوری از خانه رنج می برند ممکن است به خودشان آسیب برسانند.
هنگامی که مجبورید کودک را به خانه بازگردانید، رعایت این نکته اهمیت دارد که کاری نکنید که او احساس شکست کند. در این موارد به اولیاء توصیه می شود که به کودک یادآوری کنند که هرگاه کودک آمادگی یافت، باز هم موقعیت هایی در آینده برای سعی دوباره وجود خواهد داشت.
6- سوالاتی برای پرسیدن از پزشک در مورد غم غربت
تهیه کردن سوالاتی از قبل، به مراجعه کنندگان کمک می کند که بحث معنی دارتری با پزشک در مورد مشکلشان داشته باشند. بیماران یا اولیاء آن ها می توانند این سوالات را از پزشک در مورد غم غربت بپرسند:
چگونه می توانم با غم غربت مبارزه کنم؟
چگونه می توانم دوران گذار از خانه به دانشگاه را برای فرزندم راحتتر کنم؟
چگونه می توانم کودکم را برای جدا شدن از محیط خانه آماده کنم؟
چه کارهایی می توانم بکنم که از دچار شدن فرزندم به غم غربت جلوگیری کنم؟
نشانه های این که فرزندم دچار غم غربت شده چیست؟
اگر فرزندم از غم غربت شکایت کرد، چگونه می توانم به او اطمینان خاطر دهم؟
اگر فرزندم خواست که به خانه باز گردد چکار باید بکنم؟
از کجا بفهمم غم غربت فرزندم آنقدر جدّی است که به کمک نیاز دارد؟
چه درمانی برای غم غربت حاد وجود دارد؟
ترجمه : کلینیک الکترونیکی روان یار
منبع
Homesickness ,
http://emotional.health.ivillage.com